برلین، سرخ بوده است! برلین سرخ خواهد ماند! – بخش دوم، یادداشتهای شتابزده از همایون ایوانی
یادداشتهای شتابزده در تدارک ششمین گردهمایی سراسری درباره کشتار سراسری زندانیان سیاسی در ایران (برلین، 11 تا 13 سپتامبر 2015)، بیست و دوم ماه می 2015، همایون ایوانی
برلین، سرخ بوده است! برلین سرخ خواهد ماند! – بخش دوم
شوق باران
درسینه کویر
و انتظار برف
در چشم کوهستان،ـ
ابر ملخ
بر فراز کشتزاران
و شبیخون سال قحط،ـ
نه،
این فصل ما نیست،ـ
نمی خواهیمش.ـ
سیل مذاب ریگ
در بستر خشک رود
و هذیان تشنگی
در جهان تب آلود چشمه سار،ـ
آفتابی آتشخون
که سبزه و خاک را سوخته می خواهد،ـ
و تاول چرکین باد و خاکستر،ـ
نه،ـ
این فصل ما نیست،ـ
نمی خواهیمش.ـ
گیرم که عاشقان روی زمین را
یکسر
کشتار عام کنند،ـ
و غنچه های نارس را
از باغها بروبند،ـ
عشق می ماند،ـ
و عطر تازه گل نیز.ـ
گیرم زمانه را،ـ
در گورچال فصل بد
بر چهار میخ کنند
و پرندگان شادی را
بند بر بال نهند،ـ
بهار را چه خواهند کرد
که پا در راهست
با گیسوانی سر سبز
نگاهی سر سبز
لبخندی سر سبز
و دامنی پر از گندم و باران؟
اینست فصل ما.ـ
توفان عشق و غنچه و شبنم
در راه است
وز دست آسمان نیز
کاری هیچ ساخته نیست.ـ
جانفشان حسین اقدامی اوین آذر 63
کمیته برگزاری ششمین گردهمایی سراسری درباره کشتار زندانیان سیاسی در ایران به تلاش های خود برای برگزاری موفق و پربار این گردهمایی در برلین ادامه می دهد. با توجه به این که موضوع محوری گردهمایی «سرکوب، مقاومت و مبارزه» انتخاب شده است، موضوعات گسترده ای به عنوان زیر مجموعه این موضوع محوری برای پژوهش و ارائه آن به حاضرین در گردهمایی ارائه می دهد. توجه و تاکید گردهمایی ششم با نگاهی به اطلاعیه سوم کمیته برگزاری کننده چنین محوربندی می شود[1]:
زمینهای برای بلند کردن و به گوش رساندن “صدای بی صدایان”.
برگزارکنندگان تلاش دارند «از زندانهای مرکز (تهران) فاصله گرفته و از این رهگذر، نوری بر سیاهچالههای تاریک در شهرستانها تابانده شود. [علاو براین] …رنج افزون خلقهای غیرفارس و زندانیان عقیدتی و دگراندیش بیشتر بازنمایی گردد.» در موضوعاتی که در این قسمت برآن اشاره می شود، برای نخستین بار به نگرش و برشی دیگر از پدیده زندان و سرکوب در گردهمایی سراسری بر می خوریم: کوششی که به بیان برگزارکنندگان «به عمق خشونت سرکوبهای جنسیت محور در زندانها» توجه دارد و می کوشد «گوشههایی از سرکوب چندجانبهی همجنسگرایان و کوییرها در زندانهای جمهوری اسلامی» را مستند کند و در معرض نگاه جمعی ما قرار دهد. ـ
مقاومت
روشن ساختن و مستندکردن اشکال مقاومت در این دوره تاریخی کشورمان، بردوش پژوهشگران و از آن مهم تر سازماندهندگان مقاومت تاریخ معاصر کشورمان در درون و بیرون زندان است. برداشت شخصی من این است که گردهمایی ششم می کوشد تا کاری که در پنج گردهمایی پیشین و به ویژه در سومین گردهمایی سراسری در هانوفر – 2009 با موضوع مرکزی «مقاومت یا تسلیم؟»[2] آغاز شده است را ژرفای بیشتری ببخشد. از همین رو، از تعاریف و مقوله بندی مقاومت، مبارزه و قطب مقابل آن، تسلیم فراتر رفته و «بر بیان و مستندسازی اشکال متعدد همبستگی جمعی، تشکیلات و مقاومت خلاقانه در زندان و بیرون زندان و بهویژه درمیان خانوادهی زندانیان و همچنین در خارج از کشور در برابر سرکوب ساختاری گسترده و کشتار زندانیان سیاسی توسط جمهوری اسلامی» تاکید دارد. اگر همین محورها تا حد معینی در ششمین گردهمایی سراسری بازگشایی و مستند شود، گامی مهم در امر مدون سازی تاریخ سرکوب مبارزه طبقاتی در کشورمان برداشته است.
بسیاری از جان بدربردگان و مبارزین سالهای نخستین به قدرت رسیدن رژیم جمهوری اسلامی، از معدود بازماندگانِ نبرد طبقاتی و تاریخی بزرگی هستند که جنبش انقلابی ایران با ضدانقلاب حاکم بر کشورمان در سالهای پایانی دهه پنجاه و نیز دهه شصت، تجربه کرد. این تجربه، در میان سرکوب شدگان، جان بدربردگان و بازماندگان آن کشتارهای مهیب به اندازه کافی مورد بررسی و واکاوی قرار نگرفته است. در وضعیتی مبارزه مخفی در آن سالها، مبارزه مخفی و گریز زنان و مردان مبارزی که نظام فرتوت سیستم حاکم برایران را برنمی تابیدند، تداعی روایت عطار در مختارنامه را برای بسیاری از ما می کرد، روایت مبارزه طبقاتی در ایران، تنها روایتی از درون کتابهای کلاسیک و آکادمیک نیست:
گر مرد رهی راه نهان باید رفت
صد بادیه را به یک زمان باید رفت
گرخواهی که راهت انجام دهد
منزل همه در درون جان باید رفت
چگونه نسل ما «صدبادیه را به یک زمان» می رفت؟ راه نهان ما کجا بود که در شهر گردی ها و خانه گردی های دادستانی رژیم و امثال لاجوردی، هنوز رد پای ما را گم کرده بودند؟ چگونه «راه های نهان ما» توسط توابین و کسانی که در زیر شکنجه در هم شکسته شده بودند به دشمن لو داده شد؟ و برای انجام رسیدن راهمان چه تاوانی را نسل ما متحمل شد؟ اگر بخش کوچکی از همین پرسش ها را ششمین گردهمایی سراسری به همت مبارین و پژوهشگران روشن کند، دستاوردی بزرگ و ماندنی در مستندسازی تاریخ مبارزه طبقاتی در ایران برجای گذاشته است.
محتوای سیاسی مقاومت: پرداختن به درون مایه مبارزاتی زندانیان سیاسی
در دوره ای که بیداد و تهاجم توتالیترهای جدید، تحت پوشش نئولیبرالیسم، درون مایه مبارزاتی نسل انقلاب را به سایه می راند و تفسیرهای خودساخته اش را بر تفسیر تاریخ آن دوره تحمیل می کند، گردهمایی سراسری به درستی براین نکته تاکید می
کند که تفسیر سرکوب شدگان و پایبندان به امر مقاومت را بازخوانی کند. کمیته برگزار کننده در این مورد می نویسد:
«وجه دیگر مباحث این گردهمایی، توجه و تاکید بر نگاهی است که برای “محتوای سیاسی” مقاومت و مبارزه در زندان و در برابر شکنجه و سرکوب، نقشی پررنگ و محوری قائل میباشد. از این منظر بازنمایی وجه سیاسی و درونمایهی غنی مبارزاتی در مقاومت قهرمانانهی مبارزان دههی شصت و تاثیر آن محتوا در مبارزات آتی، میراث آن پیشگامان برای فعالان بعدی و درسهای آن تاریخ برای مبارزهی جاری امروز، وجهه همت این گردهمایی خواهد بود.»[3]
به همین دلیل کمیته برگزار کننده، نیاز به کوشش و همکاری همه ما دارد. بدون این همکاری و هم اندیشی، جستارهای فکری طرح شده در ششمین گردهمایی سراسری، غنا و ژرفای لازم را نمی یابد. کمیته برگزار کننده محورهای زیرین را برای عموم علاقمندان اعلام کرده است و برای تماس می توانید ای میل زیر را استفاده کنید:ـ
موضوعات نیز به قرار زیر هستند:ـ
ـ سرکوب ساختاری در جمهوری اسلامی
ـ زنان و سرکوب جنسیتی در زندان
ـ وجوه خاص سرکوب همجنسگرایان در زندان
ـ وجوه خاص سرکوب خلقهای غیرفارس
ـ وجوه خاص سرکوب دگراندیشان
ـ وجوه خاص سرکوب در زندانهای شهرستانها
ـ تفاوت شکل سرکوب در دورههای مختلف جمهوری اسلامی
ـ اشکال مختلف مقاومت خلاق در زندان
ـ مسألهی «توابین» و ترک مقاومت در زندان
ـ خانوادهها و مقاومت در خارج زندان
ـ سازماندهی مقاومت در خارج از کشور
ـ میراث دههی شصت برای جنبش زنان
ـ میراث دههی شصت برای جنبش دانشجویی
ـ تاثیر دههی شصت بر تجربهی مبارزاتی در دورههای بعد
ـ آسیب شناسی گفتمانهای مبارزه و مقاومت در سالهای اخیر
امیدوارم که بتوانیم هر یک به سهم خود، گردهمایی سراسری درباره کشتار زندانیان سیاسی در ایران را یاری کنیم.
همایون ایوانی، 22 مای 2015
ـ1] نگاه کنید به «فراخوان ارسال مقاله برای ششمین گردهمایی سراسری دربارهی کشتار زندانیان سیاسی» در لینکه زیر: ـ
http://dialogt.de/gerdhamaie_20150427/
ـ2] نگاه کنید به لینکهای زیر در مورد سومین گردهمایی سراسری مراجعه کنید:
http://www.dialogt.org/2009/gerdehamaii2009/index01.html
http://dialogt.org/2009/gerdehamaii2009/Et_1.html
http://dialogt.org/2009/gerdehamaii2009/Et_2.html
http://dialogt.org/2009/gerdehamaii2009/Et_3.html
http://www.dialogt.org/2009/gerdehamaii2009/Et_4.html
برنامه ها و موضوعات گردهمایی سوم در لینک زیر در دسترس است
http://www.dialogt.org/2009/gerdehamaii2009/Iran_Seminar_Program_20090828_Web.pdf
ـ3] نگاه کنید به «فراخوان ارسال مقاله برای ششمین گردهمایی سراسری دربارهی کشتار زندانیان سیاسی» در لینکه زیر:ـ