نگاهی به آثار و نوشته های ناصر مهاجر- 13: امیرپرویز پویان از چشم باقر پرهام

امیر پرویز پویان
امیر پرویز پویان

گفت وگویی که پیشاروی دارید در دفتر اول مجموعۀ دو دفتری زندگی و جستار های امیرپرویز پویان آمده است که نویسنده و پژهشگر گرامی، ناصر مهاجر، در دست انتشار دارد. این مصاحبه در شمارۀ ۴، برای بار نخست نشریه ایران نامک انتشار یافته است:ـ

***

امیرپرویز پویان از چهره های برجستۀ جنبش چپ نوین ایران است.  به سال ۱۳۲۵ در تهران به جهان چشم گشود، در خانواد های میا نحال و نیم همتجدد. پدرش کارمند دولت بود که در سال ۱۳۲۹به مشهد منتقل شد. امیرپرویز دبستان و دبیرستان را در این شهر گذراند. در نوجوانی به اسلام سیاسی گروید و چندی با “کانون نشر حقایق اسلامی” ره سپرد. در شورش ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ مشهد شرکت داشت، اما رفته رفته از جریا ن ها و جرگه های دینی گسست. در سال ۱۳۴۴، دبیرستان فیوضات را به پایان برد و رهسپار تهران شد. در دانشکدۀ علوم اجتماعی دانشگاه تهران، آموزش دانشگاهی آغاز کرد. در این زمان، دیگر یک مارکسیست پر و پا قرص بود. با عباس مفتاحی، دانشجوی دانشکدۀ فنی، پیمان دوستی بست و به همیاری او و رفیق دیرینه اش، مسعود احمدزاده، یک محفل مطالعۀ کتا ب های مارکسیستی درست کرد. از سال ۱۳۴۵، به برگردان متن های ادبی و فلسفی از انگلیسی به فارسی روی آورد و نیز به نوشتن داستان کوتاه و نقد ادبی. در همین سال است که محفل روشنفکری صمد بهرنگی  بهروز دهقانی را شناخت، شناختی که پیوندی اندام وار میان دو محفل فرارویاند. در سال ۱۳۴۶ با خوشه احمد شاملو به همکاری تنگاتنگ برآمد، اما نوشته ها و ترجمه هایش با نام های همشهری، علی کبیری، رسول هاشمی و . . . در دیگر نشریه ها و جنگ های ادبی اجتماعی آن دوران نیز به چشم می آمد، از جمله در جُنگ سپهر، آرش و کتاب آبان. در نشست های تدراکاتی آغاز سال ۱۳۴۷ برا ی شکل گیری کانون نویسندگان ایران مشارکت داشت و از حامیان پرشور این حرکت به شمار می آمد. مرگ صمد بهرنگی در ۹ شهریور ۱۳۴۷، “قلمرو تعهدش را وسعت می بخشد.“ در بزرگداشت دوست و همرزم نویسنده، منقد و پژوهشگرش، در آرش شمارۀ ۵ )آذر ۱۳۴۷( نقشی کارساز ایفا کرد و نوشته اش زبانزد روشنفکران مخالفِ حکومت شد: „کنون ره او برکدامین بی نشان قله است، در کدامین سو؟“ در پی این رویداد و پس از شکستِ بهار پراگ، پاگیری جنب شهای اعتراضی در اروپا و امریکا و پدیداری مبارزۀ مسلحانه در گسترۀ جهان است که محفلِ اینک گستردۀ پویا ن  مفتاحی ا حمدزاده، همگام با محفل تبریز به رهبری بهروز دهقانی، علیرضا نابدل و مناف فلکی، به تدراک جنبش چریکی شهری در ایران دست می زنند…ـ

برای خواندن کامل مصاحبه با فرمت پی دی اف لطفا اینجا کلیک کنید