Kategorie: اردشیر مهرداد

تحولات سیاسی نیم‌قرن گذشته ایران و نیز تجربیات بسیاری جوامع دیگر می‌آموزد که تهی‌دستان خواه منفعل بمانند و خواه به حرکت درآیند در شکل بخشیدن به فضای سیاسی و سمت‌و‌سوی آن اهمیتی حیاتی دارند. این تجربیات جای تردیدی نمی‌گذارند که تهی‌دستان هرگاه نتوانند به یک سوژه برای رهایی خود و همه‌ی محرومان و ستمدیدگان تبدیل شوند، لزوماً به معنای آن نیست که به حاشیه روند و در سمت مقابل عمل نکنند و نتوانند در به بند کشیدن بیشتر خود و محرومان و ستمدیدگان دیگر نقشی داشته باشند. انباشت نارضایی در میان یک جمعیت بستری است برای به حرکت درآوردن آن جمعیت. اما تحولات ناشی از حرکت آنان می‌تواند به روی چشم‌اندازهایی دو‌سویه گشوده شود: سویه‌ای بر رهایی سیاسی و اجتماعی و سویه‌ای بر اسارت و ستم بیشتر. بر این پایه است که نقش تهی‌دستان برای انقلاب ضد سرمایه‌داری و ضد استبدادی به همان اندازه می‌تواند حیاتی باشد که برای مقابله با رشد بدیل‌های فاشیستی، ارتجاعی و تمامیت‌گرا.

هر چند پوسته مذهبی و روکش انتزاعی اماج های انقلاب 57 در اثر ضربات خرد کننده کارگران، زنان، ملیتهای تحت ستم، جوانان، معلمان، بازنشستگان، پرستاران، روشنفکران و توده هاي تنگدست از هم گسیخته است و هر چند زندگی انضمامی ترین چهره ی اقتصادي، سیاسی و فرهنگی خود را آشکار کرده است، اما براي داشتن تصویر روشنی از فردا، این همه کافی نیست. تحول تا کنونی ضمانتی نیست که بدانیم انرژی های آزاد شده در کدام جهت به حرکت در خواهد آمد. و کافی نیست براي آنکه بدانیم روند انقلاب تا چه اندازه قادر خواهد بود در برابر دسیسه هاي ارتجاع غالب و مغلوب محافظت شود و در جهت منافع مردم ستمدیده پیش رود. می دانیم که نطفه بندي و استقرار نظام بدیل همپاي زوال و برافتادن رژیم مسلط است و نیز نبرد امروز همزمان نبردي است براي فردا. اما، این که این همپایی به کدام سمت مایل شود و کدام چشم انداز را پیش رو گذارد، پرسشی است که پاسخ آن را باید از درون فرایند شکل گیري و تحول درونی سوژه انقلابی و نیز کنش متقابل آن با بستر انضمامی ـ تاریخی اش (بخوان نظام حاکم داخلی و قدرت های جهانی) جست وجو کرد.